Flow

“Het is niet alleen het licht in jezelf dat je voortstuwt”, zegt de Arnhemse choreograaf Ruben Chi: “Het donker doet dat ook. Ook ik kijk soms terug op keuzes die ik maak en denk dan: moest dat nou? Met die kant in jezelf moet je leren omgaan. In plaats van die te verwerpen, besef ik: dat ben ik ook. Je bent nooit voltooid, and that's a good thing.”

Strijkers zonder bladmuziek

Ruben (33) is als danser en choreograaf al zijn hele leven lang gefascineerd door beweging. In zijn nieuwe voorstelling Qi trekt hij zijn zoektocht op een bijna filosofisch niveau uit elkaar. Het via beweging overbruggen van tegenstellingen is de basis van het meditatieve optreden. Daarin koppelt hij vier musici van het Arnhemse Voirin Quartett van symfonieorkest Phion aan vier hiphop- en hedendaagse dansers. Op het podium moeten de dansers het stellen zonder beat, de strijkers zonder bladmuziek. Samen gaan ze de 'flow' met elkaar aan.

Levensenergie

“Verbinding willen leggen, dat zit in me”, zegt Ruben, die in Brabant geboren werd en opgroeide. Zijn accent is een mengelmoesje van Brabants en Arnhems (hij spreekt dit laatste langgerekt uit: “Eèèèrnhems”), de taal van de stad waar hij sinds vijftien jaar woont. Zijn vader is Nederlands, zijn moe[1]der Chinees, afkomstig uit Wenzhou, een stad van negen miljoen inwoners waar jij nog nooit van hebt gehoord. Hij gebruikt haar achternaam: Chi, wat je ook hetzelfde uitspreekt als Qi, een Chinees concept dat in simpel gezegd staat voor levensenergie.

Tegenstellingen

Tegenstellingen kunnen heel goed samengaan, wil hij met zijn voorstelling maar zeggen. Zo heeft hij zelf – behalve licht en donker – een Nederlandse en een Chinese identiteit. Ruben: “Waarden die ik vanuit de cultuur van mijn moeder meekreeg, serieus en traditioneel van aard, stonden soms haaks op wat ik meekreeg vanuit de open en meer

individualistische Nederlandse cultuur. Maar tussen tegenstellingen in zit altijd ruimte, en die ruimte is nooit statisch. Daartussen beweeg ik mijzelf: wie ben ik, waar hoor ik thuis? Die bewegende energie, precies dat is de Qi.”

Balans

De van oorsprong hiphopper herkende dat in Wahchi Vong, danser in het stuk Qi en van Chinees-Vietnamees afkomst. Ruben: “Met hem heb ik veel hierover gesproken. Wanneer verschillende culturele waarden lijnrecht tegenover elkaar staan, hoe ga jij daar dan mee om? Je kunt zeggen dat je moet kiezen voor dit of dat. Je kunt het ook openhouden en begrip tonen voor beide kanten. Die balans opzoeken vraagt openheid en aanpassingsvermogen. Dat is iets wat ik erg herken in hem en veel andere Chinese Nederlanders. In een tijd waarin polarisatie toeneemt, zie ik het als een verrijkende kwaliteit.”

Vertrouwen

De strijkers zonder bladmuziek laten musiceren was overigens wel nog even een dingetje, vertelt Ruben: “Dat zijn ze niet gewend. Maar ik zie aan hun lichaamstaal meteen dat ze veel meer vanuit gevoel gaan spelen. Hun spel wordt kwetsbaarder en daarmee ook meteen menselijker en vanzelf ook gevoeliger. Ze moeten veel meer op elkaar intunen. Ook dat is waar Qi voor staat en wat ik met de voorstelling tot uiting wil brengen: laat de dingen vloeien en gebeuren vanuit het vertrouwen dat het goed komt.”