Vergeten heldin
Tonia Stieltjes is niet zomaar een model op een schilderij; ze is een vergeten heldin die een cruciale rol speelde in de Nederlandse geschiedenis. Geboren als dochter van een Afro-Surinaamse vader en een Amsterdamse moeder met banden met de slavernij was Tonia een vrouw van kleur in een tijd waarin gelijkwaardigheid verre van vanzelfsprekend was. Haar vader, Anthony Milgens, had zelf 24 jaar in slavernij geleefd. Dit terwijl haar moeder, Maria Heidman, voor de bekende Surinaamse slavenhoudersfamilie De Taunay's werkte.
Tonia's leven werd getekend door haar strijd voor vrijheid en gelijkheid, niet alleen voor zichzelf, maar ook voor anderen. Als vakbondsleidster van Amsterdamse dienstbodes* inspireerde ze jonge meisjes om op te staan voor hun rechten en niet langer passief te blijven. Ze deelde ook haar bezittingen met kunstenaars die ze bewonderde en minder fortuinlijk waren dan zijzelf. Deze kenmerken werden gedeeld door de vrije mensen van kleur in Paramaribo tijdens de slavernij.
Oud en nieuw
Op 17 oktober 2023 opent Singer Laren haar deuren voor de tentoonstelling die zes maanden lang de schijnwerpers richt op het leven van deze opmerkelijke vrouw. De expositie, genaamd Tonia. Model en activiste, is anders dan voorgaande tentoonstellingen van het museum. Het draait hier namelijk niet om één kunstenaar of één kunstenaarsgroep. De tentoonstelling heeft als onderwerp het leven en de betekenis van Tonia Stieltjes.
De tentoonstelling bestaat uit onder andere portretten van Tonia door onder andere Jan Sluijters en Wim Schuhmacher en bevat documentair materiaal over haar leven. Maar er is ook een belangrijk deel van Tonia's leven dat wordt vormgegeven door kunstwerken hedendaagse kunstenaars met Surinaamse roots. Twee van deze kunstenaars zijn Brian Elstak en Iris Kensmil. Deze kunstenaars zijn nazaten van tot slaafgemaakten en richten zich al langere tijd op activisten en opmerkelijke mensen van kleur om de aandacht te vestigen op vergeten geschiedenissen.
*Een dienstbode is iemand die in loondienst huishoudelijk werk verricht.
Waarom ondersteunt Cultuurfonds Noord-Holland de tentoonstelling Tonia. Model en activiste?
- De tentoonstelling verbreed ons canon door een vergeten heldin een plek te geven in onze geschiedenis.
- Door een tentoonstelling te wijden aan Tonia’s leven kan Singer Laren voor het eerst, via een individu op een bekend schilderij, aandacht besteden aan de slavernij geschiedenis en de nawerking daarvan.
Bezig met een uniek cultuurproject?
In Noord-Holland? En kan die wel een bijdrage gebruiken? Bekijk de mogelijkheden en doe een aanvraag bij het Cultuurfonds!