Thuis bij Spinoza
Aart Dijkzeul is sinds vijf jaar vrijwilliger bij het Spinozahuis in Rijnsburg. Dit museum is vernoemd naar de beroemde filosoof Baruch Spinoza die er woonde in de 17e eeuw. Met steun van het Cultuurfonds wordt het Spinozahuis nu vernieuwd. Een van onze donateurs, Jeanine Meenderink, ging met Aart in gesprek.
Originele tekst door Florence Tonk
Bewerkt voor website
Jeanine werd vier jaar geleden donateur van het Cultuurfonds, net nadat ze haar studie had afgerond en begon als huisarts in opleiding. Haar interesse in culturele fondsen werd gewekt door haar zus, een altviolist, die de waarde ervan benadrukte voor de muziek en bredere cultuur.
“Het Cultuurfonds spreekt mij aan omdat het zo breed is, ze steunen heel veel cultuur.”
Aart vraagt Jeanine tijdens het gesprek naar haar ervaring met filosofie tijdens haar studie geneeskunde. Hoewel ethiek aan bod kwam, werd Spinoza volgens Jeanine niet specifiek behandeld. Wel heeft ze voorafgaand aan het gesprek naar een podcast over de filosoof geluisterd en vindt ze zijn gedachtegoed relevant en boeiend voor deze tijd. Spinoza was een voorloper in het idee dat lichaam en geest één zijn, een revolutionaire opvatting in de 17e eeuw. Jeanine, als huisarts, merkt op dat dit idee steeds meer erkenning krijgt in de geneeskunde.
Vrijheid van meningsuiting
In de tijd van Spinoza was die gedachte letterlijk vloeken in de kerk, vertelt Aart. “Hij was erg omstreden omdat godsdienst nog zo belangrijk was. Spinoza vond: je moet niet zomaar iets aannemen, maar zelf nadenken, je verstand gebruiken. In zijn filosofie ging het over alles: waar komen we vandaan, hoe zit de wereld in elkaar, hoe kunnen we natuurwetten begrijpen, hoe worden we gelukkig?” Vrijheid van godsdienst en van meningsuiting waren erg belangrijk voor Spinoza. Hele actuele thema’s waar jongeren in het vernieuwde Spinozahuis over kunnen leren en discussiëren, vertelt Aart. Zo biedt het vernieuwde Spinozahuis programma’s aan voor het primair en voortgezet onderwijs.
“Het museum begon in 1896 in één kamertje. In 2005 is er een echt museum van gemaakt, met een vrij academisch karakter. Nu maken we het geschikt voor een veel breder publiek met een grotere, nieuwe entree die losstaat van het oude huis.”
Prachtig stukje erfgoed
Jeanine vraagt Aart hoe het vernieuwde Spinozahuis eruit gaat zien na de verbouwing. Aart vertelt dat het Spinozahuis een breder publiek wil aanspreken met een nieuwe, ruimere entree los van het originele huis. In de glazen entree vind je dan de garderobe, een museumwinkel en koffiehoek en via een ‘brug’ stap je het zeventiende-eeuwse huis binnen. Hier krijgen bezoekers verschillende verhalen over Spinoza te zien en te horen via films, projecties en audiotours. Aart: “Het is een prachtig stukje erfgoed. Dat maken we sterker: aan de ene kant stap je een heel oud huis en een andere tijd binnen. Aan de andere kant maken we Spinoza’s gedachtengoed inzichtelijker voor meer mensen.” Het museum wordt volledig gerund door vrijwilligers zoals hij zelf, vertelt Aart. Ze geven rondleidingen, doen het beheer, de schoonmaak, reparaties, zelfs deze vernieuwing wordt door vrijwilligers geregeld.
Ook een aanvraag doen voor jouw erfgoedproject?
Bekijk de mogelijkheden.
Zingeving
In het gesprek benadrukt Jeanine het belang van cultuur voor het welzijn van mensen en zingeving in het leven. Wat volgens haar precies de reden is dat zij donateur is geworden van het Cultuurfonds. Ze citeert Maarten van Rossum, die eens zei: "Als je een goed boek leest krijg je meer ruimte in je hoofd." Aart vertelt dat de steun van het Cultuurfonds en zijn donateurs van onschatbare waarde is voor het behoud en de ontwikkeling van cultureel erfgoed, waaronder het Spinozahuis.
Ook bijdragen aan cultureel erfgoed?
Word donateur van het Cultuurfonds!