Foto: Ogino Naoyuki, The little deity 2019, Collectie Ibasho Gallery
In Japan is de liefde voor de kat (neko) groot. Dit is te zien aan de onmisbare iconen uit de populaire cultuur zoals Hello Kitty, de Youtube sensatie Maru de kat, de kattencafés en zelfs meerdere ‘katteneilanden’. Katteneilanden? In Japan zijn er eilanden waar er meer katten dan mensen wonen; plekken die daardoor toeristische trekpleisters zijn geworden.
Mensenkat of kattenmens
Katten worden al sinds hun komst in Japan omarmd door de bevolking. Ze werden geïmporteerd vanuit China en het hebben van een kat was een teken van luxe en rijkdom. Maar waar komt deze liefde vandaan? In de tentoonstelling wordt dit aan de hand van de thema’s ‘De kat in de volkskunst’, ‘Kattenkwaad en kwade katten’ en ‘Mensenkat of kattenmens’ onthuld. Met traditionele- en hedendaagse Japanse prenten, zeldzame tekeningen, objecten, fraaie rolschilderingen en hedendaagse foto’s.
Maneki neko in Mikawa-stijl, 19e eeuw, Collectie kattenkabinet. Deze katten zijn geluksdragers en worden tegenwoordig vaak in plastic vorm uitgegeven.
Katten passen bij de levensstijl van de alleenstaande Japanse stedeling in een bescheiden appartement: ze bieden gezelschap, het zijn schone dieren, ze vermaken zichzelf en zijn makkelijk te verzorgen.
Lucky cats
Grappige katten getransformeerd tot mens maar ook de speelsheid, schattigheid en het natuurlijke gedrag van de kat zijn terug te zien in de verschillende objecten, prenten, rolschilderingen en geïllustreerde boekjes in Japanmuseum SieboldHuis. Zo zijn de zeldzame schetsen van de 19e eeuwse prentkunstenaar Utagawa Kuniyoshi (1797-1861) een tastbaar bewijs van zijn bijzondere band met zijn huisdier.
Ook in de prenten van Utagawa Kunisada (1786-1865) figureren katten in de houtblokprenten met mooie dames en courtisanes. Naast traditionele ukiyō-e, komt ook de 20ste en 21ste eeuwse prent- en schilderkunst aan bod. Daarnaast zijn er bijzondere objecten zoals netsuke, bronzen beeldjes en grote 19e eeuwse maneki neko, wenkende geluksbrengers (ook wel bekend als lucky cats) te zien.
Kattenkoningin van Japanse schattigheid
Binnen de hedendaagse Japanse populaire cultuur zijn er veel antropomorfische katten. Het bekendste voorbeeld van de personificatie van de kat is Hello Kitty. De kattenkoningin van de Japanse schattigheid inspireert jonge Japanse kunstenaars. In het ‘NEKO Project’ komt hedendaagse fotografie samen van kattenliefhebbende Japanse fotografen.
Bekijk de kat in de kunst, doe de neko-speurtocht, ontvang geluk van de maneki-neko en relax op het grote kattenbed. Of het nu om speelse ‘huistijgers’, kattenkwaad of kwade katten gaat, in deze tentoonstelling in het Japanmuseum SieboldHuis zie je hoe de liefde voor de kat tot uiting komt in Japanse kunst door de eeuwen heen. Voor kinderen is er een gratis kijk- en doetocht verkrijgbaar.
Bekijk het actuele programma op www.sieboldhuis.org.
Takahashi Shōtei, Naakte vrouw speelt met kat, 1927-1930, Scholten Collectie
Cultuurfonds bijdrage
Aan de tentoonstelling Neko. De kat in de Japanse kunst leverde het Cultuurfonds een bijdrage van 15.000 euro.
