Als stoffen konden spreken...

Uw specialisatie als conservator is textielconservering. Hoe is dat zo gekomen?

“Als kind was ik al bezig met textiel. Mijn oma leerde me breien en ik maakte vaak kleertjes voor mijn poppen. Bezig zijn met mijn handen en het materiaal vond ik erg fijn en dus ben ik in eerste instantie aan de slag gegaan als handvaardigheidsdocent. Toen er een vacature textielconservator bij het Fries Museum Leeuwarden vrijkwam in 1981 heb ik daar op gesolliciteerd. Tot 2019 heb ik zorg gedragen voor de textiel binnen de collectie van het Fries Museum. Momenteel ben ik nog bij het museumdepot betrokken als vrijwilliger. Er blijft zoveel te doen. Het werk, maar vooral mijn passie voor textiel blijft!” 

In 2016 ontving het Fries museum een Conservatoren Stipendium. Hoe kwamen jullie bij dit ondersteuning middel en waarvoor heb is het precies gebruikt?

“De afdeling fondsenwerving wees me op deze mogelijkheid. Dit bleek een goed idee, want hulp kon ik goed gebruiken! We hadden een Sits textiel collectie in het depot liggen. Ik wilde hier heel graag onderzoek naar doen. We hadden een oude zwart-wit catalogus met een soort overzicht van de objecten die we hadden. Maar de verhalen erachter en de rijkdom van de stoffen kwamen hierin niet naar voren. Eenmaal met mijn onderzoek bezig werd duidelijk hoe bijzonder deze stoffen waren. De kleur, de textuur en de toegepaste techniek om die mooie patronen te krijgen was zonder dit onderzoek onderbelicht gebleven. Dit onderzoek heeft uiteindelijk een hele mooie tentoonstelling en een uitgebreide publicatie als resultaat gehad. En de publicatie in kleur dit keer, zo fijn!”

Hoe heeft u de ondersteuning van een junior conservator ervaren?

“Een junior conservator naast je hebben biedt een hele hoop voordelen. Je kunt dagelijkse taken grotendeels overdragen waardoor je zelf meer ruimte krijgt voor je onderzoekstaken. Maar het is ook fijn om iemand te hebben om mee te sparren of nieuwe kennis mee te delen. Zij komen net uit de schoolbanken en kennen de nieuwste artikelen, onderzoeken en technieken. Jij hebt je jarenlange praktijkervaring en voorkennis. Dit samenspel is enorm waardevol. Tenslotte vind ik het heel belangrijk om een volgende generatie op te leiden. Kennisoverdracht, zeker van niche-onderwerpen als textiel, is ontzettend belangrijk. Kennis mag niet verloren gaan.” 

Zijn er nog bijzondere ontdekkingen gedaan tijdens het onderzoek naar de Sits collectie?

“ Er is één rok in het bijzonder die tijdens het onderzoek een mooie ontdekking was. Ik had het in de laatste publicatie al vluchtig zien staan, maar doordat de foto’s zwart/wit waren had ik niet helder voor ogen hoe deze rok er in het echt uit zou zien. Nu had ik tijd om me in dit object te verdiepen. Tijdens het onderzoek kwam ik erachter dat deze rok een heel verhaal vertegenwoordigt. In de onderste band zie je afbeeldingen van bootjes, eilandjes, een ondergaande zon en palmbomen. Met een vluchtige blik lijkt het een ogenschijnlijk idyllisch beeld. Kijk je langer, dan zie je op het grote driemasterschip het WIC (West-Indische Compagnie) logo en lees je de naam Curaçao. Er hangt een Nederlandse vlag en de bemanning is wit en heeft baarden. In de kleine vissersbootjes zitten enkel zwarte mensen. Dit is een stukje 17e -eeuwse geschiedenis afgebeeld op een kledingstuk. Je ziet dat de meeste Sits textielen  bloemrijke taferelen zijn. Dit is echter een heel verhaal op een groot oppervlak. Dat maakt het zo bijzonder, want verhalen vertellende kledingstukken zijn zeker in de Sits collectie niet vanzelfsprekend.  

We hadden wel een overzicht van de objecten in onze Sits collectie, maar de verhalen erachter wisten we niet! Het verhaal achter deze rok is een heel mooi voorbeeld van onderzoek dat dankzij Conservatoren Stipendium tot stand is gekomen. Dit was anders blijven liggen in het depot.” 

Heeft het Conservatoren Stipendium bijgedragen aan het bereik van het museum?

“Ja zeker, door gedegen onderzoek te kunnen doen waar je een tentoonstelling en publicatie aan koppelt, zet je een kwalitatief product neer voor het publiek. We merkten bij deze tentoonstelling dat er veel mond-tot- mondreclame plaatsvond. Mensen waren onder de indruk van de tentoonstelling, vertelde dit aan hun netwerk, die vervolgens ook naar het museum kwam. Het werd goed bezocht.” 

Wat heeft dit onderzoek nog meer opgeleverd?

“De tentoonstelling en publicatie die we dankzij het Conservatoren Stipendium konden verwezenlijken bleek ook interessant in het buitenland. Via via had ik al contact gehad met het Fashion & Textile Museum in London. Uiteindelijk zijn zij langsgekomen en waren ze erg onder de indruk van de kwaliteit van de stukken. Sits is van heel duurzaam materiaal gemaakt. Als je daar goed voor zorgt gaat het jaren mee! De tentoonstelling is dus ook in London tentoongesteld, inclusief de verkoop van een Engelse versie van onze publicatie.  

 Kortom, we hebben de collectie kunnen ontsluiten, de kennis kunnen vastleggen en overdragen aan een nieuwe generatie en bezoekers een inkijkje gegeven in de prachtige wereld van textiel. Een hele fijne afsluiting van mijn tijd als textielconservator in dienst bij het Fries Museum” 

Meer weten over het Conservatoren Stipendium?

Met een bijdrage van €25.000 kan een aankomend junior conservator worden aangesteld om de dagelijkse taken van de conservator over te nemen. De eigen conservator krijgt hierdoor 6 maanden de tijd zich te richten op museaal onderzoek. 

Meer weten? Lees hier verder!