Illustratie: Judith de Haan
Het klinkt als een romantisch idee: radio maken vanuit een pipowagen op een parkeerplaats. Maar dan wel met een geëngageerd achterliggend idee om het leven in het asielzoekerscentrum ernaast te ontrafelen. Animator Judith de Haan: 'het azc te Oog in Al Utrecht zat vroeger in een gebouw dat Plan Einstein heette, vandaar ook de naam van de podcast'.
'Anne Hogewind en Lilian Vis Dieperink zijn in eerste instantie op het idee van de podcast gekomen', vertelt Judith. 'Zij zijn van huis uit theatermakers die iets met dit onderwerp wilden doen.' De makers brengen persoonlijke verhalen van vluchtelingen over, op een toegankelijke manier. Ze willen hiermee een diverser en persoonlijker beeld van vluchtelingen tonen en vertellen dan enkel de verhalen die in het nieuws verschijnen. Het tweede seizoen is net afgerond.
Vluchtelingen aan het woord
Uiteindelijk bleek niet theater, maar radio-podcast het beste medium om het leven in azc's over te brengen. 'Niet iedereen zit erop te wachten om in een toneelvoorstelling mee te spelen', aldus Judith. 'Bovendien kun je in een podcast de mensen zelf aan het woord laten.' Neem de Algerijnse Maria, die in de vierde aflevering aan het woord komt.
In Algiers, de hoofdstad van Algerije, was Maria manager bij een groot internationaal maritiem bedrijf. Ze heeft zelfs een eigen chauffeur die haar overal naartoe rijdt. Vijf jaar geleden vluchtte ze naar Nederland. Sindsdien woont ze in het asielzoekerscentrum. Dat voelt voor haar een beetje als een gevangenis. Wel doet ze vrijwilligerswerk als kok in een verzorgingstehuis. Haar oude leven voelt inmiddels als een verre, onbereikbare droom.
Illustraties maken verhalen toegankelijker
Nadat werd besloten dat een podcast de go to werd, hebben Anne en Lilian er twee radiomakers bij gevraagd: Stefanie Bont en Misha Koole. En voor het tweede seizoen is animator Judith erbij gevraagd om de verhalen te visualiseren. Op deze manier wordt deze serie toegankelijker gemaakt voor mensen die de Nederlandse taal nog niet genoeg beheersen. Judith: 'het zijn animaties die de tekst nodig hebben, dus het beeld sluit op de gesproken verhalen aan'.
Of de coronamaatregelen het leven in de asielzoekerscentra beïnvloed, dat weet Judith niet. 'Het lijkt me extra moeilijk om nu een vluchteling te zijn. Ze zijn in elk geval goed op het gebied van wachten...' En komt er nog een derde seizoen? Jasmijn: 'het is zeker het plan om een nieuw seizoen te maken. Hopelijk komt dat er! We zijn nog bezig met het regelen van hoe en wat.'
De studio/pipowagen van Radio Einstein
Idris (11), de razende reporter
Beluister hieronder de laatste aflevering van het tweede seizoen, waarin de jongste reporter van Radio Einstein wordt geïntroduceerd: Idris (11). Hij woont samen met zijn moeder, broer en twee zussen in het asielzoekerscentrum. In deze aflevering gaat de razende reporter mee met de wijkagenten. Hij wil later bij de politie en vraagt de wijkagenten het hemd van het lijf.
Het zal waarschijnlijk de laatste bijdrage van de jonge reporter zijn, want na acht jaar wachten en wonen in het azc mogen Idris en zijn familieleden binnenkort in een echt huis wonen.
Radio Einstein werd mede mogelijk gemaakt door Fonds ZOZ, een fonds op naam van het Cultuurfonds. Fonds ZOZ heeft een zelfstandige adviescommissie die kunstenaars en on- en offline creatives steunt, die zich willen inzetten voor de Nederlandse samenleving.
Verder luisteren?
Beluister meer mooie verhalen in de Radio Einstein afleveringen. Of lees meer over Radio Einstein op radioeinstein.nl.